Константин Людвиг Платер g. 1722 a. a. 31 Meurzh 1778 - Taolenn an diskennidi

Leon Plater herbu własnego Plater (ur. ok. 1836 roku, zm. 28 maja?/9 czerwca 1863 w Dyneburgu) – hrabia, uczestnik powstania styczniowego.

Rozstrzelany przy twierdzy dyneburskiej za to, że, jak zaświadczają materiały sądowe tłumaczone przez Studnickiego, pierwszy podniósł sztandar powstania w gub. Witebskiej (...). Uzbroił 5 ludzi (częściowo szlachtę, częściowo służących) i wraz z nimi wziął udział w dniu 25 maja w udanym napadzie na transport broni, po którym jednak został ujęty przez uzbrojone chłopstwo. W przesłuchaniach przypisał sobie całą winę za organizację napadu i kierowanie nim, chroniąc rzeczywistego organizatora i dowódcę, Zygmunta Bujnickiego. Kiedy ten dowiedział się o tym (pozostając na wolności), przesłał przez swoją żonę list do komisji sądowej, w którym przyznawał się do swojej roli. Jego zeznanie nie zostało jednak wzięte pod uwagę, podobnie jak zeznania świadków, zaprzeczających temu, by to hrabia Plater dowodził oddziałem.

Ubranie Leona Platera, w którym prowadzono go na rozstrzelanie, w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie Zwłoki rozstrzelanego pochowano na miejscu kaźni i zgodnie ze zwyczajem, mogiłę stratowano. Pod osłoną nocy ciało jednak wykopano i przewieziono w inne miejsce. Pomimo listów matki zmarłego, kierowanych nawet i do cesarzowej, ciała syna jej nie wydano i spoczywa ono w miejscu nieznanym.

Leon Broel-Plater

Opis: Syn. Jązefa i Antoniny Sołtan, rozstrzelany został w Dyneburgu 27 maja 1863 r. (licząc lat 26) za udział w napadzie w d. 13 kwietnia na transport broni, idący przez lasy Bałtyńskie pod Krasławiem. Napad zorganizowany został właściwie przez naczelnika partji Zygmunta Bujnickiego, który, wkrótce po napadzie, poznawszy niebezpieczeństwo, zdołał ujść przez Petersburg za granicę. Chociaż później z zagranicy nadesłał wręczony osobiście przez żonę (Helenę) Komisji sądowej list, w którym pisał, że on to był prawdziwym i jedynym dowódcą oddziału, nie dano temu wiary. Sam Leon Plater bowiem, nie chcąc szkodzić Bujnickiemu, podczas pierwotnego zeznania wziął winę na siebie. Jako tedy dowódca zbrojnego napadu, stracony został.

• http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php?nazwisko=Broel-Plater

Leon Plater był bohaterem Powstania Styczniowego w Inflantach Polskich. Uczestniczył w napadzie na transport broni pod Krasławiem, po którym został ujęty. W przesłuchaniu przypisał sobie całą winę za organizację i kierowanie napadem. Plater został rozstrzelany przy Twierdzy Dyneburskiej.

• http://wpolityce.pl/polityka/159359-prezydenci-polski-i-lotwy-uczcili-powstancow-styczniowych-wspolnie-odslonili-tablice-poswiecona-leonowi-broel-platerowi

Na samym początku powiedzieć trzeba o swoistym zamieszaniu panującym w polskiej historiografii, a dotyczącym nazwiska Leona Platera. Znaczące autorytety – specjaliści od Powstania Styczniowego, wśród których wymienić należy przede wszystkim Stanisława Zielińskiego, autora monumentalnego dzieła „Bitwy i potyczki 1863–1864”, a także Stefana Kieniewicza, twórcy równie monumentalnej monografii insurekcji styczniowej – podają, że nasz bohater nosił przydomek „Zyberk”. Tymczasem jego bratanek, również Leon Plater – dla porządku będzie on w tym artykule nazywany księdzem Platerem, albowiem istotnie wybrał drogę duchowną – twierdzi konsekwentnie, że stryj zwał się Broel-Plater, nie zaś Plater-Zyberk. Kto ma rację w tym sporze? Po pierwsze ksiądz Plater parał się zawodowo historią – pisał rozprawy na temat dziejów Kościoła – co samo w sobie zwiększa wiarygodność jego relacji; po drugie był bliskim krewnym powstańca i chociaż nie znał go osobiście, ponieważ obaj rozminęli się o przeszło trzydzieści lat, to trudno wątpić, aby nie miał wiedzy na temat podstawowych faktów dotyczących stryja. Dla tych, których to nie przekonuje, mamy jeszcze jeden argument. Otóż daleki krewny obu Leonów – Michał, powstaniec kościuszkowski – wstąpił w związek małżeński ze spadkobierczynią barona Jana von Sieberga, a następnie wystąpił do cara z prośbą o dodanie nazwiska małżonki w wersji spolszczonej jako drugi człon (przydomek) do swojego. Zgodę takową otrzymał i od tej pory on i jego potomkowie – ale tylko oni! – zwali się Plater-Zyberkami. Leon powstaniec nie miał z tym nic wspólnego, ponieważ nie był potomkiem Michała.

Nasze rozważania na temat poszczególnych przedstawicieli rodu dopełnijmy uwagą, że Platerowie są familią o przebogatych tradycjach narodowowyzwoleńczych. Wspomniany przed chwilą Michał walczył w powstaniu kościuszkowskim, jego syn Kazimierz w listopadowym. Również w listopadowym brała udział postać-legenda – Emilia Plater, unieśmiertelniona przez Mickiewicza oraz uhonorowana ulicą w ścisłym centrum Warszawy. Sławą Powstania Styczniowego miał się stać Leon Joachim Broel-Plater.

• http://gpcodziennie.pl/18826-patriota-leon-broel-plater.html#.U8jy5pR_uCU

Organizatorem jedynej akcji bojowej w Inflantach, do której doszło pod Krasła-wiem, był hrabia Leon Broel-Plater, chociaż nie on ją opracował. Pomysł po-wstał w łonie Rządu Narodowego, a rozkaz został mu przekazany przez Zyg-munta Bujnickiego.

Plan zakładał napad na transport broni wieziony z twierdzy dyneburskiej do Dzisny, co pozwoliłoby uzbroić powstańczą partię, a następnie przedarcie się na Litwę celem połączenia z Narbuttem. Leon Plater, od niedawna współpracu-jący z komórką Czerwonych, przygotowuje zasadzkę na 25 kwietnia. Operacja kończy się sukcesem, a łupem powstańców pada ok. 400 karabinów!

Niestety pierwszy sukces rychło zamienił się w porażkę. Otumanione carską propagandą bandy starowierców dostały rozkaz wyłapania powstańców. Samemu Platerowi udało prze-dostać się do Wyszek, ale wkrótce wraz z garstką towarzyszy został schwytany, pobity, oddany w ręce władz i osadzony w starej twierdzy dyneburskiej. W trakcie śledztwa Leon Plater zachowuje się mężnie i bierze całą odpowiedzialność za akcję pod Krasławiem na siebie, prawdopodobnie ratując w ten sposób życie Zygmunta Bujnickiego. Ginie, jak tylu innych – z rozkazu cara północy. Ginie w letni poranek 9 czerwca.

• http://www.kresy-1863.pl/materialy/materialy.html